Το Αναπτυξιακό Αδιέξοδο της Θεσσαλονίκης.

Για να διασφαλίσει μια πόλη την ευημερία των κατοίκων της χρειάζεται ανάπτυξη, δηλαδή σταθερή μεγέθυνση του πλούτου που παράγει. Η Θεσσαλονίκη ζει εδώ και δυο δεκαετίες σε ένα τέλμα ανάπτυξης. Οι βιομηχανικές και μεταποιητικές δραστηριότητες μετακομίζουν προς χώρες χαμηλού εργατικού κόστους, μια τάση που δεν μπορεί πλέον να αντιστραφεί. Οι εμπορικές δραστηριότητες φθίνουν, καθώς οι Θεσσαλονικείς αναζητούν φθηνά προϊόντα σε γειτονικές χώρες από τις οποίες δεν έρχονται πλέον αγοραστές στη Θεσσαλονίκη. Η διοίκηση και οι υπηρεσίες συρρικνώνονται, καθώς πολλές εταιρείες μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους στην Αθήνα.

Τι αντιτάσσουν στον αναπτυξιακό αυτό κατήφορο οι φορείς της Θεσσαλονίκης; Ζητούν εν χορώ από την Πολιτεία δυο μεγάλα συγκοινωνιακά έργα, το μετρό (έργο απαραίτητο για την πόλη) και την υποθαλάσσια αρτηρία (έργο συζητήσιμο, το οποίο με τη μορφή που προωθείται θα οδηγηθεί πιθανόν σε χρηματο-οικονομικό αδιέξοδο). Ντοπαρισμένοι και οι Θεσσαλονικείς έχουν την ίδια στάση: ζουν με την ψευδαίσθηση ότι η Θεσσαλονίκη θα σωθεί με το μετρό και την υποθαλάσσια, αν και οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ούτε από πού θα διέλθει το μετρό, ούτε τι είναι η υποθαλάσσια αρτηρία.

Ορισμένες συγκοινωνιακές υποδομές (όπως το μετρό) αποτελούν προϋπόθεση αλλά όχι εγγύηση για την ανάπτυξη μιας περιοχής. Δημιουργούν θέσεις εργασίας κατά την περίοδο κατασκευής. Διευκολύνουν τις μετακινήσεις και βελτιώνουν την καθημερινότητα. Δεν συνιστούν όμως από μόνες τους άμεση αναπτυξιακή δραστηριότητα.

Η Θεσσαλονίκη θα πρέπει απεγκλωβιστεί από το φαύλο κύκλο διεκδικήσεων τύπου υποθαλάσσιας που έχουν ελάχιστη συμβολή στην ανάπτυξη. Στο παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον πρέπει να αναζητηθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Θεσσαλονίκης και να αξιοποιηθούν προς τη φυσική της ενδοχώρα, που είναι τα Βαλκάνια. Μόνο έτσι θα επιβιώσουν οι εκθεσιακές δραστηριότητες και οι λοιποί τομείς υπηρεσιών. Σε κάθε περίπτωση η Θεσσαλονίκη δεν θα πρέπει να ερωτοτροπεί με την ιδέα να γίνει μια μικρή Αθήνα στη Βόρεια Ελλάδα.

Το Λιμάνι, το Αεροδρόμιο και οι κάθετοι οδικοί άξονες μπορούν να φέρουν τους βαλκανικούς λαούς πιο κοντά προς τη Θεσσαλονίκη και να καταστούν έτσι πηγές τροφοδοσίας και επικοινωνίας για τους λαούς αυτούς.

Η πλούσια γεωργική παραγωγή της Μακεδονικής γης μένει αναξιοποίητη. Μπορεί και πρέπει να επιδιωχθεί η επεξεργασία των γεωργικών προϊόντων με στόχο τελικά προϊόντα προς κατανάλωση υψηλής ποιότητας και αναγνωρισιμότητας. Το ίδιο πρέπει να γίνει και με τη μεταποίηση (ρούχα, κ.λπ.) όπου οι εμπειρίες της Ιταλίας και Ισπανίας δείχνουν ότι μόνο αν προσφέρουμε τελικό προϊόν υψηλής ποιότητας μπορούμε να πληρώσουμε τα ακριβά (ως προς τις γειτονικές χώρες) ημερομίσθια της Ελλάδας.

Ο τουρισμός έχει πολλές αναπτυξιακές προοπτικές. Θα πρέπει να διευρυνθεί η τουριστική περίοδος (σήμερα σε αρκετές περιοχές της Χαλκιδικής και της Πιερίας διαρκεί μόνο 3 εβδομάδες το καλοκαίρι) και να επιδιωχθεί κι εδώ ποιότητα ώστε να προσελκυσθούν τουρίστες υψηλής απόδοσης.

Με το σημαντικό επιστημονικό της δυναμικό, η Θεσσαλονίκη μπορεί να πρωτοπορήσει στη γνώση, την κοινωνία της πληροφορίας, τις νέες τεχνολογίες, την πληροφορική. Κι όμως, ακόμη και η ιδέα του διεθνούς Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έχει τελματώσει.

Αυτοί είναι ορισμένοι τομείς στους οποίους θα πρέπει να αναζητήσουν οι φορείς της Θεσσαλονίκης την αναπτυξιακή της προοπτική. Μέσα από ένα τεκμηριωμένο πρόγραμμα δράσεων και χρηματοδοτήσεων που δεν θα επικεντρώνεται μόνο στις συγκοινωνιακές υποδομές. Έγιναν πολλά λάθη μέχρι σήμερα. Ας μην επαναληφθούν αύριο.

Λήψη άρθρου