Κρίσιμο στοιχείο στην καθημερινή ειδησεογραφία είναι ως ποιο βαθμό ψεύδονται οι πολιτικοί κατά τις διακηρύξεις και υποσχέσεις τους.
Βεβαίως οι εμπλεκόμενοι στην πολιτική (που είναι η τέχνη του εφικτού, όπου όλα αξιολογούνται εκ του αποτελέσματος) σπανίως διεκδικούν φωτοστέφανο αγιοσύνης. Η πολιτική και οι πολιτικοί εξισορροπούν ανάμεσα σε συγκρουόμενα συμφέροντα και καλούνται να διαχειρισθούν το απρόβλεπτο και άδηλο μέλλον.
Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά καθιστούν πρακτικώς αδύνατη τη σύμπτωση διακηρύξεων και δράσεων, υποσχέσεων και αποτελεσμάτων. Συχνά μάλιστα οι δράσεις και το θετικό αποτέλεσμα απαιτούν σκληρά και επώδυνα μέτρα. Αν οι λαοί γνώριζαν την αλήθεια, ελάχιστες δύσκολες αποφάσεις θα είχαν ληφθεί, αλλά και πολλές περιπέτειες θα είχαν αποφευχθεί. Ωστόσο, η ιστορία δεν γράφεται με το αν. Ουσιώδες συστατικό στοιχείο της εξουσίας είναι η επιβολή της βούλησης του εξουσιάζοντος στους εξουσιαζόμενους, χωρίς να είναι απαραίτητο οι τελευταίοι να συμφωνούν ή να ερωτώνται πάντοτε.
Η διάσταση επομένως διακηρύξεων και έργων είναι κρατούσα κατάσταση στην πολιτική. Η πιο ήπια μορφή αυτής της διάστασης είναι η ασάφεια των στόχων και η αποφυγή περιγραφής των μεθόδων δράσης. Όσο πιο γενικόλογος και αφηρημένος είναι ο πολιτικός λόγος, τόσο μεγαλύτερα περιθώρια ευελιξίας και προσαρμοστικότητας έχει στις απαιτήσεις της ζωής. Και ο πολιτικός που τον έχει εκφέρει είναι δύσκολο να κατηγορηθεί για ψεύδη.
Η ακραία μορφή διάστασης λόγων και έργων είναι η πολιτική απάτη: ο πολιτικός ενσυνείδητα εξαπατά τους πολίτες, στους οποίους προκαλεί εκ προθέσεως πλάνη, εσφαλμένη δηλαδή συνείδηση της πραγματικότητας. Η ιστορία είναι γεμάτη από πολιτικές απάτες, τις οποίες τα δικαιικά συστήματα απέφυγαν επιμελώς να ρυθμίσουν.
Τα όρια ανάμεσα στην ασάφεια και απροσδιοριστία του πολιτικού λόγου και στην πολιτική απάτη είναι ασαφή. Όταν τα ανεκτά όρια ξεπερασθούν, το πολιτικό σύστημα κλυδωνίζεται. Χάνεται κάθε ίχνος αξιοπιστίας και φερεγγυότητας και τελικά η λύση στο πρόβλημα είναι επίσης πολιτική με την αποπομπή από το λαό αυτών που τον εξαπάτησαν.
Έτσι οι κοινωνίες μας έχουν μια ιδιότυπη πολιτική ηθική, που αλλού είναι αυστηρότερη και αλλού ελαστικότερη. Η κυριαρχία στην εποχή μας της εικόνας πάνω στο λόγο και τη σκέψη δίνει τρομακτικά όπλα για αποπροσανατολισμό ή πολιτική εξαπάτηση. Τελικά όμως η πολιτική αξιολογείται ως τέχνη του να κυβερνάς, να έχεις δηλαδή ένα σύνολο από συνεκτικούς μεταξύ τους στόχους και μεθόδους που επιτρέπουν στους πολίτες να ζουν σε καθεστώς ασφάλειας εξωτερικής (άμυνα) και εσωτερικής (ζωή, περιουσία, αγαθά), με ευημερία που απολαμβάνουν οι περισσότεροι, με κοινωνική αλληλεγγύη αλλά και μέριμνα για τις επόμενες γενιές και το περιβάλλον.
Η πολιτική κρίνεται από την αποτελεσματικότητά της. Γι’ αυτό και οι πολίτες φέρονται αμοραλιστικά δείχνοντας αυξημένη ανοχή στο πολιτικό ψεύδος. Αν η τάση αυτή δεν ελεγχθεί, από τις ίδιες τις κοινωνίες τελικώς, υπάρχει ο κίνδυνος οι πολιτικοί να αποθρασυνθούν ακόμη περισσότερο και αυτό να αποβεί και για την κοινωνία και για την πολιτική έσχατη πλάνη και μέγα λάθος. Είναι πάντοτε επίκαιρος ο λόγος του Ταλεϋράνδου για τον πολιτικό: έκανε κάτι χειρότερο από έγκλημα, έκανε λάθος.